Joosts formularium

DSM IV
Kernsymptomen
Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag
Vermindering van interesse of plezier in bijna alle activiteiten

Verder
Gewichtsvermindering of gewichtstoename
Slapeloosheid of overmatig slapen
Psychomotorische agitatie of remming
Moeheid of verlies van energie
Gevoelens van waardeloosheid of schuld
Concentratieverlies of besluiteloosheid
Terugkerende gedachten aan de dood, suicidaal gedrag

Depressieve stoornis
Vijf symptomen waaronder ten minste een kernsymptoom

Chronische depressie
Gedurende tenminste twee jaar voldoen aan de criteria

Dysthymie
Een kernsymptoom en tenminste twee andere symptomen gedurende tenminste twee jaar

Uitvragen van alle bovenstaande symptomen tijdens een rustig gesprek
Nagaan van triggerende life events of life events in het verleden
Nagaan van
• Hallucinaties of wanen
• Manische of hypomane perioden
• Angst of paniek
• Verslavingsproblemen
• Relevante lichamelijke comorbiditeit
• Hypothyreoidie
• Dementie
• Morbus Parkinson

Alleen bij vermoeden van een lichamelijke pathologie.

Voorlichting
Depressie is een veel voorkomende en behandelbare ziekte.
Persoonlijke zwakte of karakteriele afwijking liggen niet aan de basis ervan. Structureel denken en handelen moet gestimuleerd worden en een gestructureerde levensindeling is imperatief.

Begeleiding
Dagstructurering en activiteitenplanning
Doorwerken is beter dan thuisblijven
Naar buiten gaan, sociale contacten en goede voeding
Problem Solving Therapie is zinvol als er veel actuele problemen zijn.
Afspraken moeten gemaakt worden over de begeleiding (door de huisarts, door een psycholoog, etc) en die begeleiding moet regelmatig en gestructureerd verlopen. Sleutelfiguren in de omgeving inlichten is van belang.

Psychotherapie
Dient overwogen te worden vóór medicatie. Cognitieve gedragstherapie, gedragstherapie en interpersoonlijke therapie zijn behandelvormen van eerste keuze.

Afhankelijk van de lijdensdruk. Niet de eerste optie.

Eerste keuze: SSRI’s
Starten met halve dosering en opdrijven
Voldoende respons: 6 maanden doorbehandelen en dan in 4 weken uitsluipen
Te weinig respons: Uitsluipen en starten van andere medicatie

Contra-indicaties
MAO-inhibitoren, zwangerschap en lactatie

Interacties
Lithium, tryptofaan, Sint Janskruid, alcohol, bloedverdunners

Ongewenste effecten
Nausea, diarree, obstipatie, toegenomen transpiratie, verminderde eetlust, galactorree, verminderd libido, anorgasmie, verstoorde ejaculatie, impotentie, slaapproblemen, duizeligheid, smaakstoornis, geeuwen, myalgie, koorts

Tweede keuze: TCA’s
Nortriptyline 25 mg 1 x 1 t ‘s avonds opdrijven met stappen van drie dagen en 25 tot 150 mg dd, bij ouderen: halve dosering

Contra-indicaties
Hartfalen, AMI, bemoeilijkte mictie, onbehandeld glaucoom

Bijwerkingen
Duizeligheid, Xerostomie, wazig zicht, transpiratie

Bipolaire of psychotische kenmerken
Postpartum depressie
Suicide risico
Ernstige en recidiverende depressie
Zwangerschap
Onvoldoende herstel bij therapie en/of antidepressiva