Voor de dokter

Prevalentie
5 - 28 per 1000 bij mannen
1 - 6 per 1000 bij vrouwen

Asymptomatische hyperuricemie (> 7 mg/dl)
20 % van de mannen
3 % van de vrouwen

Incidentie
1 - 3 per 1000 bij mannen
0,2 per 1000 bij vrouwen

Risicofactoren
Positieve familie-anamnese
Chronisch alcoholgebruik
Obesitas
Nierlijden
Gebruik van diurectica (niet door evidentie bevestigd)

Natuurlijk verloop
Spontane genezing binnen 1 tot 3 weken
Herval
• 66% binnen 1 jaar
• 75% binnen 2 jaar
• 93% binnen 10 jaar

Pijn bij bewegen èn in rust, zwelling, warmte, roodheid
Duur, beloop, ernst
Tophi, niersteenlijden, familiale anamnese
Alcohol, medicatie, chemotherapie
Eerste aanval?
Recente infecties
Psoriasis of andere reumatoide aandoeningen

Gewrichtsonderzoek
Tophi of strekzijden vingers, tenen, oorschelp etc

Acute jichtopstoot: geen
Bij twijfel: serologie (urinezuur < 0,38 mmol/l is sterke uitsluiter), gewrichtspunctie bij volgende aanval

Acute jicht
Mono- of oligoartritis in MTP I (podagra)
Waarschijnlijker bij:
• < 3 weken genezen
• Middenvoet, knie, enkel, pols
• Man van middelbare leeftijd
• Uitlokkende factoren
• Niersteenlijden

Gecompliceerde jicht
> 3 aanvallen per jaar of tophi of uraatstenen

Pseudojicht (neerslag van calciumpyrofosfaatkristallen)
Vaker bij mannen dan bij vrouwen
Eerste aanval meestal > 65 jaar
Minder acuut, milder, meestal langer aanhoudend (tot 2 maanden)
Voorkeurslokaties: knie (50 %) en bovenste extremiteit

Rust
Ijsapplicatie

Preventie
Er is wel evidentie voor het beperken van de inname van purine-rijke vlees (orgaanvlees, rund, varken, schaap, schaaldieren). Er is geen evidentie voor minderen met purine-rijke groenten.
Overgewicht dient teruggedrongen te worden. Alcohol (met name bier) dient geminiseerd te worden.

Aanvalsbehandeling
Eerste keuze
Ibuprofen 600 mg, 4 x 1 t dd (of ander NSAID)
of Prednisolon 40 mg 1 x dd, gedurende 5 dagen.

Tweede keuze
Colchicine 0,5 mg 2 tabletten en dan 1 tablet om de 2 uur (max 10 dd) tot einde klachten of onverdraagbare bijwerkingen

Preventief
Wordt geadviseerd bij:
• Meer dan 2 opstoten per jaar
• Meer dan 1 opstoot per jaar en nierinsufficientie
• Jicht-tophi
• Nefrolithiasis in de voorgeschiedenis

Praktisch onderscheid tussen undersecretors en overproducers is verlaten.

Eerste keuze
Allopurinol 300 mg 1 x 0,5 tot 3 x 1 t dd
Starten met 100 mg en over 4 weken verhogen tot 300 mg. Standaarddosis is 300 mg. Jaarlijkse controle nierfunctie. Er is matig sterke evidentie die tegenspreekt dat er een bezwaar zou zijn te starten met Allopurinol tijdens een jicht-opstoot.

Tweede keuze
Colchicine 0,5 mg, 1 of 2 x dd.