Primaire hemostase
• Trombocytenrijk dus witte trombi
• Voornamelijk in arterieel vaatbed
• Vooral gevoelig voor trombocytenaggregatieremmers
Secundaire hemostase
• Fibrinerijk dus rode trombi
• Voornamelijk in veneus vaatbed
• Vooral gevoelig voor anticoagulantia
Cardiale trombi
• Vooral veroorzaakt door relatieve stase in de atria
• Lijken dus eerder op veneuze, rode trombi
• Vooral gevoelig voor anticoagulantia
NHG-standaard Atriumfibrilleren
Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D, et al. 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. Eur Heart J. 2016;37(38):2893‐2962
Broos K, Feys HB, De Meyer SF, Vanhoorelbeke K, Deckmyn H. Platelets at work in primary hemostasis. Blood Rev. 2011;25(4):155‐167
Arterieel lijden
Stabiel coronair lijden
Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd monotherapie of
Clopidogrel, 75 mg dd monotherapie
Na acuut coronair lijden
Bij acuut coronair syndroom of instabiele angina pectoris (niet-electieve stentplaatsing of CABG)
12 maanden behandelen met DAPT (dual anti platelet therapie): Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd + Clopidrogrel
Bij stabiele angina pectoris (electieve stentplaatsing of CABG)
6 maanden behandelen met DAPT (dual anti platelet therapie): Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd + Ticagrelor (!)
Bioabsorbable stents: 36 maanden behandelen
Mechanische hartkleppen en LVAD
Levenslange combinatie van een coumarine (geen DOAC) met een TAR (Clopidogrel of Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd)
Biologische hartkleppen
Géén indicatie voor combinatietherapie
3 maanden doorbehandelen met een coumarine (mitralisklepvervanging) of met Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd (aortaklepvervanging)
CVA of TIA
Eerste keuze: Clopidogrel, 75 mg dd monotherapie (overweeg PPI)
Tweede keuze: Acetylsalicylzuur (ASA) 75-150 mg + Dipyridamol, 2 x 200 mg dd (niet als monitherapie)
Veneus lijden
Eenmalige diep veneuze trombose
DOAC of coumarine (gelijkwaardig)
Minimaal 3 tot 6 maanden doorbehandelen
Bij onbekende oorzaak (idiopathisch) is doorbehandelen voor onbepaalde tijd te overwegen
Verklarende oorzaken zijn
• recente operatie
• trauma van het been
• immobilisatie (> 3 dagen)
• oestrogeengebruik
• zwangerschap of < 3 maanden postpartum
Apixaban 5 mg, 2 x dd (eerste 7 dagen 10 mg 2 x dd)
Rivaroxaban 20 mg, 1 x dd (eerste 21 dagen 15 mg 2 x dd)
Dabigatran 150 mg , 2 x dd (dus geen opstartdosis, maar WEL 5 dagen LMWH bijvoegen!)
Zwangerschap moet voorkomen worden tijdens gebruik van DOAC's of coumarines
Recidief diep veneuze trombose of longembolie
Verwijzen, de specialist bepaalt de behandelduur
Atriumfibrilleren
Bereken indicatie met de CHA2DS2VASc
CHA2DS2VASc van 2 of hoger bij een man, 3 of hoger bij een vrouw:
DOAC (Dabigatran, 2 x 150 mg dd)
Bij eGRF 15-49 ml/min: Apixaban, 2 x 5 mg dd, of Edoxaban 30 mg 1 x dd
ASA heeft geen plaats meer. Een coumarine is het alternatief.
Combinatie arterieel en veneus lijden
Bijvoorbeeld acuut coronair syndroom of electieve stentplaatsing PLUS Longembolie, DVT of atriumfibrilleren
Tripletherapie (DOAC + Clopidogrel + Acetylsalicylzuur (ASA), 75-150 mg dd)
Na 1 maand staken (neem op in voorschrift)
DOAC niet in hoogste dosering gebruiken
Clopidogrel niet vervangen voor Ticagrelor of Prasugrel
FTO Liesbeth Roosendaal
NHG Standpunt Anticoagulantia - 2016
Richtlijn Antitrombotisch beleid - Nederlandse Internisten Vereniging - 2015
NHG Standaard Diepveneuze trombose en longembolie - 2021
ESC Guidelines for the management of Acute Coronary Syndromes (ACS) in Patients Presenting without Persistent ST-Segment Elevation (Management of) (2020)
De informatie op deze pagina is louter bedoeld als samenvatting en geheugensteun voor een verstrooide huisarts. Ze behelst niet de laatste evidentie en kan verouderd zijn. Het betreft snelle, steekswoordsgewijze ondersteuning voor mijn spreekuur.