HomeFormulariumRekenenCalculatorsMethodeBronnenLoginOver

Voor de dokter

Incontinentie (vrouw)

Epidemiologie: 25 % van de volwassen vrouwen (1/3 heeft nooit hulp gezocht)

Stress-incontinentie
Verlies van urine door verhoging van de abdominale druk in afwezigheid van adequate detrusor-activiteit en efficiënte afsluiting van de urethra.

Urgency-incontinentie
Verlies van urine door onwillekeurige detrusor-activiteit ten gevolge van overprikkeling of verhoogde gevoeligheid voor prikkels.

Reflex-incontinentie
Verlies van urine door abnormale ruggenmerg activiteit in afwezigheid van normale mictiedrang.

Overloop-incontinentie
Verlies van urine door overschrijden van de maximale urethrale druk door de intravesicale druk.

Continue incontinentie
Urine verlies ten gevolge van een fistel tussen blaas en vagina. Na bijvoorbeeld verwonding, operatie of partus.

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Anamnese

Vragen omtrent de aard van de incontinentie
Hoesten, niezen, springen, tillen
Toilet niet op tijd bereiken
Continu verlies
Ander mictiepatroon
Vragen omtrent de ernst van de klachten
Hoeveelheid urine per keer
Opvangmateriaal (hoeveel)
Gevolgen voor het dagelijks leven
Vragen omtrent andere verklaringen
Pijnlijke mictie
Hematurie
Frequentie
Vragen omtrent andere bijdragende factoren
Zwangerschap, bevalling
Vochtinname, toiletgewoonten (lang ophouden
Medicatie (diuretica, antipsychotica, antidepressiva)
Heelkunde
Prolaps, droogheid van de vagina
Neurologische en andere aandoeningen (COPD, diabetes, decompensatio)

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Klinisch onderzoek

Abdominaal onderzoek
Vaginaal toucher (met onderzoek kracht van de bekkenbodem)
Rectaal toucher

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Aanvullend onderzoek

Hematurie, nitriet
Sediment (bij negatieve nitriet)
Plasdagboek

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Beleid

Alle typen incontinentie
Voorlichting
Uitleg over oorzaken, invloed van zwangerschap en bevalling, ouderdom, overgang en andere uitlokkende factoren.
Bespreek de invloed op het dagelijks leven (ook seksueel) en inventariseer een eventuele hulpvraag
Niet-medicamenteuze aanpak
Heroverweeg medicatiegebruik
Behandel co-morbiditeit
Gewichtsreductie
Normale vochtinname en goed toiletgebruik
Bespreek opvangmateriaal (nooit een catheter)

Stress-incontinentie
Bekkenbodemspieroefeningen
De bekkenbodemspieren worden tenminste 5 maal per dag 10 keer beurtelings 5 tellen aangespannen en 5 tellen ontspannen. Gelijktijdig worden de buik-, bil- en bovenbeen spieren ontspannen. Schriftelijke instructies hebben hun nut bewezen.
Eventueel kan tijdens het vaginaal toucher geoefend worden om de juiste spieren aan te spannen.
Na 3 maanden geen resultaat: doorgaan is zinloos.
Pessarium
Voldoet doorgaans, aanmeten door de huisarts is facultatief
Medicamenteuze behandeling is zinloos
Eventueel hormoontherapie bij vaginale atrofie

Urgency-incontinentie
Blaastraining
De patiënt wordt gevraagd bij aandrang de mictie 5 tot 15 minuten uit te stellen en dit aan te tekenen in een mictiedagboek. Geleidelijk verlengen van de uitstelperiode. Zitten vergemakkelijkt het uitstel. Schriftelijke instructies hebben hun nut bewezen.
Na 3 maanden geen resultaat: doorgaan is zinloos.

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Medicatie

Medicamenteuze therapie is quasi zinloos

Eventueel Tolterodine 4 mg, 1 x 1 t dd
Bij ernstig nierfalen of matig leverfalen: dosis halveren
Tweewekelijkse contoles, bij tegenvallen verwijzen of
Oxybutyninepleister 1 x per 3 - 4 dagen

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

Verwijzen

Bekkenbodemtherapeut
Onvoldoende controle over de bekkenbodem
Begeleiding van oefeningen nodig
Eigen voorkeur van de patient
Onvoldoende effect van oefeningen (ter overweging)

Tweede lijn
Aanwijzingen voor reflex- of overloop-incontinentie
Onduidelijkheid over het type van incontinentie
Tumoren in het kleine bekken
Descensus uteri tot in de introïtus
Hematurie zonder een urineweginfectie

Bronnen

NHG-Standaard Incontintentie voor urine
NICE. Urinary incontinence in women: management. 2013

De informatie op deze pagina is louter bedoeld als samenvatting en geheugensteun voor een verstrooide huisarts. Ze behelst niet de laatste evidentie en kan verouderd zijn. Het betreft snelle, steekswoordsgewijze ondersteuning voor mijn spreekuur.

Abortus sponaneaAcneAcuut coronair syndroomADHDAftenAlcoholismeAlopeciaAmenorrhoeAnemieAngina pectorisAngstAnticonceptieArteritis temporalisArtrose handArtrose heupArtrose knieAscaris lumbricoidesAstma bij kinderenAstma bij volwassenenAtriumfibrillerenAtrofische vaginitisBacteriele vaginoseBeet hond of katBeroerte (CVA/TIA)Blefaro-conjunctivitisBloedverdunnersBrandwondenBronchitis, acuteBuikpijn bij kinderenBursitis olecraniCandidiasis, orofaryngeale Cardiovasculair risicomanagementCarpaal tunnel syndroomCerumenpropChalazionChlamydia trachomatisCholecystitisCluster hoofdpijnCoeliakieColitis pseudomembranosaCondylomata accuminataCOPDDe Quervain, morbusDecompensatio cordisDecubitusDementieDepressieDermatitis perioralisDermatosis acantholythicaDiabetes type IIDiarree (acute)Diep veneuze tromboseDiverticulitisDuizeligheidDupuytren, ziekte vanECG beoordelingEcthymaEczeemEczeem, seborroischEndocarditis profylaxisEnkeldistorsieEnuresis nocturnaEpicondylitisEpididymitisEpifysiolysis caput femorisEpiscleritisErysipelasErythema infectiosumErythemenErythrasmaExacerbatie astma/COPDExanthema subitumFasciitis plantarisFlatulentieFolliculitisFurunkelGanglionGastroenteritisGlaucoomGonorroeHallux valgusHeesheidHELLP syndroomHemorroidenHepatitisHerpes genitalisHerpes zosterHidradenitisHikHIV en AIDSHoestenHoofdluisHoofdpijnHordeolumHypercalcemieHypercholesterolaemieHyperemesis gravidarumHyperhidrosisHyperhomocysteïnemieHyperkaliemieHypernatriemieHypertensieHyperthyreoidieHypocalcemieHypofosfatemieHypokaliemieHypomagnesiemieHyponatriemieHypothyreoidieIBD / colitisIBS / PDSImpetigoIncontinentie (vrouw)InfluenzaIntertrigoJet lagJeukJichtKattenkrabziekteKeelpijnKeratoconjunctivitis siccaKinkhoestKnie klachtenKoorts bij kinderenKoorts bij volwassenenKoortsconvulsiesKuitkrampenLaryngitis subglotticaLegionellaLichen planusLichen sclerosusLumboradiculair syndroomLyme, ziekte vanLymfogranuloma venereumMaagklachtenMalariaMallet vingerMedicatie overgebruiks hoofdpijnMelasmaMenopauzeMenstruatie uitstelMictieklachten bij mannenMigraineMollusca contagiosaMorton neuralgieNarcolepsieNierinsufficiëntieNoodanticonceptieObesitasObstipatieOnderzoek elleboogOnderzoek schouderOnychomycoseOsteoporoseOtitis externaOtitis media acutaOxyuriasisPalliatieve sedatiePalpitatiesPanaritiumParkinson, ziekte vanParonychiaPelvic inflammatory disease (PID)Perifeer arterieel vaatlijdenPerifere gezichtsverlamming (Bell)Pes planusPhimosisPijnPitted keratolysisPityriasis versicolorPneumoniePolymyalgia reumaticaPostcoitaal bloedverliesPreconceptie zorgPriapismePronation douroureuseProstaatcarcinoom, preventiePsoriasisRagadenRaynaud, ziekte van ReisziekteRestless legs syndroomRetentie urineReumatoide artritisRhinitisRood oogRookstopRosaceaScabiësSchildklierklachtenSinus pilonidalisSinusitisSlaapapneu syndroom (OSAS)SlapeloosheidSnurkenSOASOLKSpanningshoofdpijnSpiraal (IUD)SubfertiliteitSyfilisSyncopeTaal- en spraakachterstandTachycardienTaenia saginataTinea pedisTrauma capitisTrichomoniasisTriggerfingerTromboflebitisTumorkoortsUlcus cruris venosumUrethritis (non-specifieke)UrineweginfectiesUrolithiasisVaginaal bloedverliesVaginale candidiasisVaginitis en vaginoseVaricesVoedselallergieWintertenenWrattenZonneallergieZwangerschapZwangerschapsafbreking