Duizeligheid
Draaiduizeligheid
BPPD (Benigne Paroxysmale PositieDuizeligheid)
Uitgelokt door veranderen van stand van het hoofd. Dooft uit na seconden tot minuten. Gaat binnen 4 weken vanzelf over. Gruis in het semicirculaire kanaal.
Beleid: Oefeningen van Brandt-Daroff: Vijfmaal per dag op bed zitten en zich links en rechts laten omvallen. Telkens wachten totdat de duizeligheid is uitgedoofd na het vallen en het rechtkomen.
Neuritis vestibularis
Acute, eenzijdige, geisoleerde, verstibulaire uitval met vegetatieve klachten. Geen gehoorsstoornissen. Dooft uit in dagen tot weken en geeft dan nog wat naweeen.
Beleid: Geen behandeling. Anti-emetica.
Ziekte van Meniere
Aanvallen van draaiduizeligheid, gehoorsvermindering en tinnitus. Een aanval bereikt na 20 minuten een hoogtepunt. Frequentie neemt af met de tijd.
Beleid: Geen behandeling. Anti-emetica.
CVA/TIA van a. vertebralis of a. basilaris
Altijd begeleid door andere symptomen.
Ijlheidsgevoel
Psychisch/psychiatrisch
Angst, paniek, hyperventilatie, somatisering, gemaskeerde depressie. Komt vaker voor bij jongere patienten.
Orthostatisme
Daling van de systolische bloeddruk met minstens 20 mmHg of van de diastolische bloeddruk met minstens 10 mmHg binnen 3 minuten na het opstaan.
Voorlichting. Rustig opstaan. Afwisselend plat en op de tenen staan voor spieractiviteit.
Vasovagale klachten
Gebonden aan emoties (schrikken) of na lang rechtop staan.
Cardiovasculaire aandoeningen
Ritme- en geleidingsstoornissen en structurele hartafwijkingen als aortastenose.
Medicatie
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016
Anamnese
Aard van de duizeligheid, uitlokkende factoren, ernst, duur, beloop, begeleidende verschijnselen, medicatie, psyche, gehoor, luchtwegen.
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016
Klinisch onderzoek
Neurologisch onderzoek
Bloeddruk en hartfrequentie
Otoscopie
Carotiden
Eventueel visus, balans, kracht, reflexen, coordinatie.
Uitsluiten van centrale oorzaak: HINTS-test
Head impulse test
Een positieve HIT test bevestigt een perifere oorzaak
Nystagmus
Puur verticale nystagmus of een nystagmus die van richting verandert wijst op een centrale oorzaak
Test of skew
Skew deviation wijst op een centrale oorzaak
Gepoold heeft de HINTS een negatieve likelihoodratio van 0,02; sluit een centrale oorzaak quasi uit.
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016
Tarnutzer AA, Berkowitz AL, Robinson KA, Hsieh YH, Newman-Toker DE. Does my dizzy patient have a stroke? A systematic review of bedside diagnosis in acute vestibular syndrome. CMAJ. 2011;183(9):E571-E592. doi:10.1503/cmaj.100174
Beleid
Zie hoger bij algemene informatie
Bij geen diagnose: Afwachten en voorlichting
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016
Medicatie
Niet evidence based !!!
Betahistine 16 mg
Eerst 3 x 1 t dd, twee weken, dan 2 x 1 dd twee weken en dan 1 x 1 dd
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016
Verwijzen
Aanwijzingen voor ernstig onderliggend lijden
Acuut perifeer vestibulaire uitval (KNO)
Wens van de patiënt
Vermoeden van ziekte van Menière (KNO)
Bronnen
NHG-Standaard Duizeligheid
Bhattacharyya N et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo. American Academy of Otolaryngology. 2016